Johnstone Castle
15 czerwca 2023
Izabela Regenbrecht, asp.
Na ogrodzeniu osiedla, zbudowanego na miejscu dawnej posiadłości zamku Johnstone, znajduje się tablica o treści:
Fryderyk Chopin 1810-1849. Dla upamiętnienia pobytu kompozytora i pianisty Fryderyka Chopina w Johnstone Castle. Chopin był gościem Ludwika Houstona, 5 hrabiego Johnstone, którego żonę uczył w Paryżu. Przebywał w Johnstone przez większość września 1848 roku przed swym koncertem w Merchant Hall w Glasgowie 27 września tegoż roku.
Jak opisywał nieznany autor w artykule, zamieszczonym w „Dzienniku Żołnierza” 28 stycznia 1941 roku:
„Występ zapowiedziany został na dzień 27 września, godz. 2.30. Ceny biletów wyznaczono jednolicie – pół gwinei. W dniu tym wyjechał Chopin z Johnstone Castle powozem zaprzężonym w czwórkę koni, w towarzystwie swych opiekunek, sióstr Stirling. Drogę do Glasgowa, odległego o 11 mil angielskich przybyto bez szwanku. Ulice, sąsiadujące z Merchant’s Hall, gdzie miał się odbyć koncert – Hotcheson Street, Brunswick Street – zatłoczone były powozami i karetami. Glasgow nigdy jeszcze nie widział tylu wspaniałych ekwipaży. Gromadki bosonogich, umorusanych dzieci z podziwem patrzyły na błyszczące pojazdy i eleganckie stroje towarzystwa, które z nich wysiadało. Sala zapełniona była tylko w jednej trzeciej, ale za to ci, co zebrali się na widowni, nosili najsłynniejsze nazwiska Szkocji. Koncert miał wobec tego charakter jakby prywatnego recitalu, wykonanego dla grona przyjaciół. Chopin, jak zawsze ubrany niezwykle starannie, rozmawiał to z tą, to z inną grupką na sali. Znać było po nim, że jest chory, jednakże napięcie nerwowe przed występem jakby mu dodawało sił. Spojrzał wreszcie na zegarek. Już czas zaczynać – wszedł na estradę. Grał przepięknie. Muzyka oryginalna przepojona tęsknotą, na długo pozostała w pamięci słuchaczy. Był to jeden z ostatnich jego koncertów.”
Źródło tutaj
Od momentu wybuchu II wojny światowej zamek Johnstone stał się tymczasowym domem dla wielu formacji wojskowych. Swoje schronienie w jego murach znaleźli również polscy żołnierze z 24. Pułku Ułanów Polskich, 10. Pułk Polskich Strzelców Konnych, którzy brali udział w obronie wewnętrznej wraz z polską jednostką inżynieryjną stacjonującą w ratuszu, budując obronę na lotnisku Abbotsinch i Hillington Industrial Estate. Później przenieśli się na wschodnie wybrzeże, będąc częścią Polskiej Dywizji Pancernej generała Maczka. Niestety w murach zamku doszło też do tragedi. Jeden z żołnierzy, 22-letni podchorąży Bogdan Szczurek, żołnierz z 10 Pułku Polskiego Strzelców Konnych, zastrzelił się. Zginął 7 października 1940 roku i został pochowany na cmentarzu Hawkhead w Paisley.
Zamek i tereny wykorzystywano także do szkolenia wojsk alianckich. Na częsci terenu znajdował się obóz jeńców wojennych, w którym przetrzymywano schwytanych Niemców.