Cille Choirill w Glen Spean

Miejsce

Cille Choirill w Glen Spean

Data zwiadu

marzec 2023

Kto poprowadził zwiad

Dh Oliwia Swat

67 DH “Regle” im. Gen. E. Zawackiej

Historia

Stanisław Jerzy Zakrzewski urodził się 9 marca 1910 r. w Tymienicy, koło Łodzi. Jego ojcem był Izydor Zakrzewski, a matką Jadwiga Sonsfled. Uczył się w szkołach o profilu humanistycznym i ukończył Liceum Handlowe w Warszawie. W latach 1932–1933 był słuchaczem Szkoły Podoficerskiej przy 33 Pułku Piechoty i został dowódcą drużyny w stopniu kaprala. Przed wybuchem II wojny światowej pracował w Policji Państwowej jako starszy posterunkowy, a w 1939 r. jego nazwisko znalazło się na liście osób niepożądanych, sporządzonej przez NKWD (rosyjska policja polityczna). To zmusiło go do opuszczenia ojczyzny, gdy 17 września 1939 r. wojska sowieckie wkroczyły do Polski. Stanisław uciekł przez Rumunię, Jugosławię, Grecję i dotarł do Francji, gdzie rozpoczął służbę wojskowa w Pierwszym Pułku piechoty. Od maja 1940 r. uczęszczał do Szkoły Podchorążych Piechoty w Camp de Coëtquidan. Niestety szkolenie przerwało rozpoczęcie działań wojennych kampanii francuskiej. Stanisław Zakrzewski ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie 22 czerwca 1940 r. został wcielony do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pod Dowództwem Brytyjskim.

Do stycznia 1941 r. służył w III batalionie I Brygady Strzelców jako drużynowy motocyklista. Następnie szkolił się w Szkole Podchorążych Piechoty w Dundee. Od kwietnia 1941 r. Zakrzewski pełnił funkcję Zastępcy Oficera Technicznego w III batalionie I Brygady Strzelców. W październiku 1943 r. został awansowany na podporucznika i pełnił funkcję Oficera Technicznego. Od grudnia 1943 r. został Oficerem
Łącznikowym w Dowództwie 1 Brygady Grenadierów. W czerwcu 1946 r. został przeniesiony do 26 Poznańskiego Batalionu Piechoty.
Umarł 17 lutego 1947 r. w obozie Achnacarry, Spean Bridge najprawdopodobniej z powodu wylewu, który uszkodził serce. Pogrzeb ppor. Stanisława Zakrzewskiego odbył się 19 lutego 1947 r. w Roybridge. Jego grób znajduje się na małym cmentarzu przy XV-wiecznym
kościele katolickim Cille Choirill w Szkocji.

Ordery i odznaczenia:
THE WAR MEDAL
DEFENSE MEDAL
CROIX DE COMBATTANTS VOLONTAIRES

Grób Stanisława Zakrzewskiego został ufundowany przez jego kolegów z jednostki, dlatego jest traktowany jako grób prywatny i nie jest objęty ochroną grobów wojskowych. Dlatego jedynym sposobem na odnowienie nagrobka było zorganizowanie zbiorki pieniędzy wśród
Polonii. Stanisław był jedynakiem, nie miał dzieci, więc teraz jedynie od nas zależy czy pomnik ten będzie nadal się tak pięknie prezentował, czy znów zarośnie mchem i trawą…Mam prośbę do wszystkich, którzy odwiedzą to miejsce – proszę, jeżeli tylko możecie, poświęćcie trochę czasu i pracy by wyczyścić pomnik, zebrać śmieci i zapalić znicz.

 

Historia

Co roku w listopadzie jeżdżę z rodzicami na północ Szkocji, żeby zapalić świeczkę na grobie Stanisława Zakrzewskiego. Jeszcze cztery lata temu jego grób był w bardzo złym stanie. Jednak Polacy mieszkający w Szkocji, zorganizowali zbiórkę pieniędzy na odnowienie
nagrobka i uratowali go przed zapomnieniem. Jest to jedyna polska mogiła znajdująca się na starym cmentarzu przy kościele katolickim Cille Choirill w Glen Spean (około 15 km od Fort William).