Clydebank Solidarity Plaza
11.03.2023
asp. Szymon Dobrowolski
W Clydebank znajduje się Solidarity Plaza (Plac Wolności), na którym stoi 10 metrowy monolit, ustawiony w 2005 roku ku pamięci Polaków, którzy pomagali w obronie miasteczka podczas niemieckich nalotów Luftwaffe (tzw. ‘Clydebank Blitz’). Oprócz pomnika znajduje się tam także tablica upamiętniająca bohaterską obronę miasta prowadzoną z Okrętu ORP Piorun.
Dojazd na miejsce jest łatwy – plac znajduje się przy głównej ulicy (Dumbarton Road) naprzeciw Clydebank Town Hall, koło przystanku autobusowego, lub kilka minut pieszo od stacji kolejowej Clydebank. Z centrum miasta Glasgow można tu dojechać autobusem nr. 2 w stronę Faifley, albo pociągiem z Glasgow Central który jedzie ok. 20 minut.
Niedaleko od miasteczka na cmentarzu Old Dalnottar znajduje się pomnik upamiętniający ofiary nalotów.
Clydebank od długiego czasu było ważnym miejscem strategiczno-wojskowym, ze względu na działanie w tym miejscu największych stoczni w Wielkiej Brytanii.
O stoczni John Brown & Co w Clydebanku można powiedzieć, że przez jakiś czas była to najważniejsza stocznia na świecie, gdzie były budowane potężne okręty wojenne Marynarki Brytyjskiej. Z tego właśnie powodu, stocznia – i okoliczne zakłady zbrojeniowe –stały się celem dla Niemieckiego Luftwaffe podczas nalotów w 1941 roku. Na rzece Clyde w tym czasie, właśnie w John Brown Shipyards, stacjonował Polski niszczyciel ORP Piorun którym dowodził Eugeniusz Pławski. Nalot rozpoczął się w nocy 13 Marca, podczas którego niemieckie Luftwaffe zrzuciło ok 272 ton bomb, które w większości zniszczyły miasteczko oraz okolice. Z ok 12,000 domów w miasteczku, tylko 8 pozostało nietkniętych, z czego w Clydebank 528 osób straciło życie. Miasto nie miało obrony samo w sobie, lecz podczas nalotów załoga Pioruna zamiast chować się w schronie, podjęła się obrony przeciwlotniczej i zwalczała bombowce niemieckie. Jest to bardzo możliwe, że właśnie dzięki obronie załogi, stocznia John Brown nie została zniszczona. Mimo tego, Clydebank Blitz stał się miejscem pamiętającym najtragiczniejsze wydarzenie okresu II wojny światowej w Szkocji.
Co roku, blisko daty 13 marca odbywają się obchody z okazji rocznicy obrony miasta Clydebank przy cmentarzu Old Dalnottar, pod pomnikiem upamiętniającym ofiary Clydebank Blitz – oraz na Solidarity Plaza, gdzie składane są wieńce i kwiaty upamiętniające ofiary nalotów oraz heorizm polskich marynarzy, którzy bronili miasteczka. Lokalne władze jak i mieszkańcy Clydebank ciągle trzymają w pamięci te wydarzenia, oraz poświęcenie naszych rodaków.
W tym roku (2023) nasi harcerze zostali zaproszeni przez Polish Combatants Memorial Group w Szkocji aby wziąć udział w uroczystościach na Old Dalnottar i Solidarity Plaza. Na początku odśpiewano “Mazurka Dąbrowskiego” polski hymn narodowy, następnie brytyjski, miało miejsce przemówienie Burmistrza Miasta Clydebank oraz Ks. Proboszcza parafii Our Holy Redeemer w Clydebanku.
Po przemówieniach i złożeniu wieńców, nasze jednostki z Perth (44DH, 64DH ‘Knieja’) oraz z Glasgow (Zastęp Wataha, 66DH ‘Puszcza’) wzięły udział we wspólnym poczęstunku w Clydebank Town Hall.
