Pomnik dr A.S. Gregorowicza

Doktor Andrzej Saturnin Gregorowicz urodził się w 1806 roku na Litwie. Ukończył Prawo i praktykował w Warszawie jako adwokat. Po rewolucji zaciągnął się do wojska narodowego gdzie był szeregowym żołnierzem, który brał udział w Powstaniu Listopadowym. Za jego odwagę i męstwo został awansowany do stopnia porucznika a także odznaczony Krzyżem Wojskowym.

Po Powstaniu Listopadowym Pan Gregorowicz, jak wielu naszych rodaków, musiał uciekać z kraju. Trafił do Edynburga, gdzie rozpoczął naukę w Królewskiej Szkole Chirurgicznej. Zamieszkał przy St. Andrew’s Square pod numerem 30, w kamienicy, która już niestety nie istnieje.

Gdy w Edynburgu wybuchła epidemia tyfusu, często pomoc medyczna nie docierała do tych najbiedniejszych. Radni miejscy próbowali trzymać epidemie pod kontrolą, sposobami podobnymi do tych w czasach covid-owych. Rada Miejska pilnowała, aby mieszkańcy Edynburga dbali o higienę sanitarną i nie spotykali się z innymi mieszkańcami. Trzydziestoletni Pan Gregorowicz pomimo dużego ryzyka zakażenia odwiedzał najbiedniejsze części  starego miasta by pomagać chorym.

Z początkiem czerwca 1838 roku, doktor Gregorowicz niestety sam zaraża się tyfusem plamistym i umiera w Edynburgu. Jego nekrolog pojawił się w Edynburg Observer gdzie napisano:

„ z powszechnym żalem rodaków i obcych, u wszystkich bowiemktorzy go znali, zyskał szacunek prze swoja moralność, charakter i przykładne prowadzenie sie.”

Pana Gregorowicza grób można znaleźć na cmentarzu New Calton Burial Ground w centrum Edynburga. Na kamieniu nagrobnym zostało wyryte po łacinie:

„Dziedzictwo nasze przeszło w obce ręce, domy nasze za granicą. Nasze oczy są zamknięte. Rozważ nasze występki Panie nad narodami”